آفات گندم و نحوه مبارزه با آنها یکی از مهمترین برنامه های هر کشوری است چون یکی از مهمترین غلات مصرفی در سراسر دنیا گندم است، به‌طوری‌که نزدیک به چهل درصد مردم جهان از این غله به عنوان منبع اصلی غذایی خود استفاده می‌کنند. به همین دلیل، رشد مناسب این محصول در اکثر کشورها بسیار اهمیت دارد. معمولا کشورهای در حال توسعه مانند ایران استفاده بیشتری از این محصول می‌کنند. شاید بتوان گفت مهمترین عاملی که جلوی رشد عادی این محصول را می‌گیرد آفات گندم است. در ادامه این متن به روش‌های مهار آفات این محصول غذایی ارزشمند بیشتر می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: صفر تا ۱۰۰ سمپاشی درخت گردو
همان‌طور که پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم، در کنار عوامل محیطی و بلایای طبیعی مهمترین عامل آسیب‌رسان به گندم‌ها آفات گندم هستند. این حشرات به شکل سریعی در میان محصول زراعی پخش شده و کاملا تدریجی جلوی رشد محصول را می‌گیرند. از میان آفات می‌توان به شته‌ها، سوسک برگ‌خوار اروپایی، ملخ‌ها و سن اشاره کرد. هر کدام از این آفت‌ها در مرحله خاصی از رشد به محصول حمله می‌کنند.
منشأ اولیه این سوسک، آمریکای شمالی و در ایالات متحده است. این آفت اولین بار نزدیک به 60 سال پیش در ایالات غربی کشور آمریکا کشف شد. این سوسک نه تنها از گندم بلکه از غلات دیگر مانند جو هم تغذیه می‌کند و در هنگام حمله این آفت، مکانیزم فتوسنتز گندم دچار ایراد می‌شود. می‌توان گفت آسیب این حشره به گندم بسیار بالاست و پس از حمله، کیفیت گندم به شدت پایین می‌آید.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم این گیاه با کند کردن مکانیزم فتوسنتز جلوی رشد گندم را می‌گیرد. در بررسی‌های مختلف علمی تخمین زده شده است که با شیوع این آفت، رشد گندم تا هفتاد درصد کاهش می‌یابد. به همین علت، این آفت یکی از خطرناک‌ترین آفات برای گندم شناخته شده است.
لاروهای سوسک گندم در اوایل سال به عمق خاک نفوذ می‌کنند. این نوع از آفات توانایی این را دارند که تا 20 متری زیر زمین نیز بروند. در این مرحله این سوسک‌ها از برگ‌هایی که به تازگی رشد کرده‌اند، تغذیه می‌کنند. این تغذیه فرایند رشد این آفات را تکمیل کرده و آنها را تبدیل به آفات کامل می‌کند. با گرم شدن هوا این سوسک‌ها به تکامل می‌رسند و شروع به تغذیه از خوشه گندم می‌کنند. برای از بین بردن این آفت می‌توان از سم دلتا مارین استفاده کرد.
یکی از آفاتی که می‌تواند آسیب جدی به گندم وارد کند، شته‌ها هستند. این نوع از آفات گندم با حمله به گیاه باعث آسیب به خوشه‌ها و از بین رفتن توانایی گرده‌افشانی در گندم می‌شوند. این آفت بیشتر در مرحله ابتدایی رشد گندم شیوع پیدا می‌کند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که شته‌ها در مراحل میانی رشد گندم نیز ممکن است به گیاه حمله کنند.
برخی از شته‌ها علاوه بر آسیب‌رسانی مستقیم به گندم، ویروس موزائیک را نیز به این گیاه انتقال می‌دهند. این شته‌ها به عنوان شته برگ یولاف شناخته می‌شوند. از دیگر انواع شته‌های گندم می‌توان به شته سبز و شته سم اشاره کرد. نحوه آسیب هر یک از این آفات متفاوت است. در واقع می‌توان گفت مکانیزم حمله هر یک از این شته‌ها منحصر به فرد است و شته‌ها در نهایت فرایند فتوسنتز را متوقف می‌کنند. برای از بین بردن و مهار این آفت سم پریمرکاپ توصیه می‌شود.
یکی از ویژگی‌های گندم‌هایی که مورد حمله این شته‌ها قرار گرفته‌اند، تغییر رنگ گیاه گندم است. این شته‌ها رنگ گیاه را به مرور تغییر داده، به‌طوری‌که در ابتدای حمله، این شته‌ها رنگ گیاه گندم را از سبز به زرد تغییر می‌دهند. این رنگ پس از مدتی قهوه‌ای و درنهایت سیاه می‌شود. اگر چه این نوع از آفات گندم بسیار خطرناک شناخته شده‌اند، اما میزان آسیب‌رسانی این آفت به گندم به نژاد شته‌ها بستگی دارد. به‌طورکلی تخمین زده می‌شود که شته‌های گندم می‌توانند بیش از نیمی از محصول را از بین ببرند.
در میان آفات گندم آفتی که می‌تواند خسارت قابل توجهی به محصول زراعی شما وارد کند، ملخ گندم است. منشا این ملخ‌ها بیشتر کشورهای حوزه جنوب شرق آسیا و شمال آفریقا می‌باشد. در کنار گیاه گندم این ملخ‌ها می‌توانند به دیگر محصولات زراعی مانند جو و پنبه نیز آسیب‌های جدی وارد کنند. این آفت بلافاصله پس از خروج از تخم شروع به جویدن برگ‌های گندم می‌کند. برای کنترل و مهار این آفت از سم فنیتروتین استفاده می‌شود.
توجه داشته باشید که کنترل شیمیایی گندم در مکان‌هایی که وزش باد و بارش باران زیاد است، مناسب نیست. علت این موضوع شسته شدن و پراکنده شدن سم است. این وضعیت می‌تواند میزان اثربخشی سم را تا حد قابل توجهی پایین بیاورد. شایان ذکر است استفاده از سم‌هایی که در مکان‌های غیر استاندارد تولید شده، ممکن است تاثیر پایینی بر کنترل و مهار گندم داشته باشد. همچنین این احتمال وجود دارد که این نوع از سم‌ها به گیاه و محصول شما آسیب وارد کنند.
بیشتر بخوانید: مبارزه با آفت ملخ در جنگل‌های بلوط زاگرس
از رایج‌ترین آفات گندم که در اکثر مراحل رشد گندم توانایی حمله به این گیاه را دارد، سن گندم است. این گونه از آفت مقدار محصول گندم را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد. علاوه بر کاهش چشمگیر حجم محصول، این آفت بر روی کیفیت گندم نیز تاثیر مخربی دارد.
این آفات در اکثر مناطق کشور ایران دیده می‌شود. در واقع تنها نقاط ایران که از شر این آفت موذی در امان مانده‌اند، مناطق شمالی و جنوبی کشور هستند. مهار سن گندم در مراحل اولیه هجوم این آفت به گیاه کار آسانی است. سمی که برای از بین بردن و مهار سن گندم استفاده می‌شود تری کلروفین است. استفاده از این سم در مناطقی که احتمال بادبردگی (جابه‌جایی خاک از محل خود) داشته باشند، مناسب نیست. علت این موضوع کم کردن اثربخشی این سم توسط باد است.
باتوجه‌به اهمیت بالای رشد گیاه گندم، کنترل و مهار آفات گندم برای به دست آمدن محصول با کیفیت و مقدار استاندارد، ضروری است.
خوشبختانه امروزه سم‌های بسیاری برای از بین بردن شته، سوسک اروپایی، ملخ و آفت سن وجود دارد. برای هریک از آفات، استفاده از یک نوع سم خاص نتیجه بهتری ارائه می‌دهد.
از سم‌های مورد استفاده برای مهار آفات گندم می‌توان به دلتا مترین، تری کلروفین، فنتیون و فنیتروتیون اشاره کرد. همچنین، توصیه می‌شود که سمپاشی آفات گندم در زمانی انجام شود که هوا بارانی نیست.
.
https://entomology.k-state.edu/extension/insect-information/crop-pests/wheat/
[/et_pb_text][/et_pb_column] [/et_pb_row] [/et_pb_section]
نشانی دفتر تهران
تهران، خیابان نلسون ماندلا، خیابان عاطفی غربی
نشانی دفتر لرستان
خرم آباد، کمالوند، پارک علم و فناوری لرستان
نشانی کارخانه
خرم آباد شهرک صنعتی شماره ۲ بلوارخلیج فارس خیابان همت پلاک ۱۰۰ ساختمان زنده یاد محمد امین بالغ
